To blog or not to blog?

Εξ’ αρχής έλεγα εδώ ότι δεν είμαι από αυτούς που τους αρέσει να ζουν τη ζωή τους δημόσια. Αντιστέκομαι ακόμη, με όλες μου τις δυνάμεις, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τα οποία νιώθω βαθειά αντιπάθεια – που μόνο αυξάνεται όσο αναβαθμίζεται η τεχνολογία που μεταχειρίζομαι: Καινούργια τηλέφωνα που έχουν ολοένα και περισσότερες δυνατότητες, apps και έξτρα apps για τα πάντα, κάποια από τα οποία είναι δυστυχώς αρκετά χρήσιμα ώστε τελικά να κάμπτονται οι αντιστάσεις μου και να τα χρησιμοποιώ. Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς πώς εξέθετα τον εαυτό μου τόσο ανοιχτά και για τόσο πολύ καιρό σ’αυτό το ιστολόγιο. Η αιτία είναι μία και μοναδική: Η δυσκολία της προσαρμογής στη νέα μου ζωή.

Έχετε διαπιστώσει ότι έχω κάνει ένα μεγάλο διάλειμμα στο προσωπικό blogging, που, για τους λόγους που μόλις παράθεσα, προβλέπω να συνεχιστεί. Μού ήρθε όμως η επιθυμία να κάνω έναν απολογισμό για αυτό το εγχείρημα, γιατί, ενώ τελικά δεν μπορούσε ως μέσο να καλύψει την ανάγκη για επικοινωνία που το γέννησε, αποδεικνύεται ότι μού πρόσφερε πολλά – και σε διαφορετικούς τομείς από αυτούς που είχα φανταστεί όταν το ξεκίνησα. Κατ’ αρχάς, για όσο καιρό έγραφα και ζωγράφιζα εδώ, η όλη διεργασία μού ήταν φοβερά σημαντική. Παρ’ ότι με άφηνε σταθερά ανικανοποίητη, αποτελούσε αφορμή ενδοσκόπησης και πρωτόγνωρο για μένα μέσο δημιουργικής έκφρασης. Ομολογώ ότι μέχρι τότε ο πιο δημιουργικός τρόπος για να εκτονώνω τις εσωτερικές μου ανησυχίες ήταν να πίνω καφέδες μιλώντας γι’ αυτές με τους αγαπημένους μου ανθρώπους (ο οποίος βέβαια παραμένει ως ο αγαπημένος μου και απόλυτα ικανοποιητικός τρόπος έκφρασης, και γι’ αυτό δεν είμαι εξ’ επαγγέλματος καλλιτέχνης, συγγραφέας ή κάτι αντίστοιχο). Όπως και να έχει, μέχρι να ασχοληθώ με αυτό το ιστολόγιο, δεν είχα ποτέ συνειδητοποιήσει ότι μπορώ να εκφραστώ όπως το έκανα εδώ. Ό,τι υπάρχει καταγεγραμμένο με λέξεις ή εικόνες στις ιστοσελίδες του είναι το μικρό προσωπικό μου δημιούργημα και δεν ξέρω αν ποτέ στη ζωή μου θα φτιάξω ξανά κάτι που θα έχει μέσα του τόσο ξεκάθαρα ένα κομμάτι της ψυχής μου.

Επιπλέον, παρ’ ότι εγώ το έχω εγκαταλείψει, βλέπω ότι το ιστολόγιο έχει προς το παρόν τη δική του ζωή. Έχω έναν ολόκληρο χρόνο να γράψω, όμως στο διάστημα αυτό παρακολουθώ τα στατιστικά δεδομένα, και μου κάνει μεγάλη εντύπωση ότι παραμένουν σταθερά. Δεν επισκέπτονται το ιστολόγιο πολλοί, ποτέ δεν έγινε αυτό, όμως αυτοί οι λίγοι που το βλέπουν παραμένουν στα ίδια επίπεδα, 2-9 άτομα την ημέρα. Συνολικά για το 2017, είχε μέχρι τώρα 1.569 επισκέπτες! Όταν έγραφα και ζωγράφιζα νιώθοντας ότι θα σκάσω, ότι θέλω να βγω και να φωνάξω σε ολόκληρη την οικουμένη γιατί δεν αντέχω άλλο την απομόνωση, ομολογώ ότι αυτό δεν το είχα φανταστεί. Εύχομαι ειλικρινά κάποιοι από αυτούς που συνεχίζουν να πέφτουν στις σελίδες του να αποκομίζουν κάτι που τους φαίνεται ίσως χρήσιμο.

Τέλος, η τριβή με το μέσο αυτό, σε συνδυασμό βέβαια με τις άλλες εμπειρίες που μού πρόσφερε η μετανάστευση, γέννησε καινούργιες ιδέες, που μού έχουν δώσει μεγάλη ψυχική ενίσχυση: Το Κατ’ Οίκον Ιστορία αρχικά, που ακόμη κινείται σε προσωπικό επίπεδο, και, το καινούργιο μου και πιο μεγάλο εγχείρημα, Orthodox Pebbles, που φιλοδοξώ, Θεού θέλοντος, να γίνει κάτι περισότερο από προσωπική καταγραφή. Επιτρέψτε μου να σας το συστήσω γιατί έχει απορροφήσει όλο τον χρόνο και την ενέργειά μου τον τελευταίο καιρό. Πρόκειται για μια online συλλογή εκπαιδευτικού υλικού για την ομογένεια με θέμα την Ορθοδοξία. Η ιδέα είναι, με ένα χαμηλό αντίτιμο, και όταν το υλικό γίνει αρκετό, να μπορεί κανείς να το χρησιμοποιήσει σε κατηχητικά σχολεία ή στο σπίτι για να κάνει ανάλογο μάθημα. Το εκτελώ με την πολύτιμη βοήθεια της φίλης μου της Δέσποινας, που γνώρισα εδώ στην Αμερική, καθώς είναι τεράστιο εγχείρημα, που μόνη μου δεν μπορώ να το φέρω εις πέρας. Έχουμε μερικές εβδομάδες που το ξεκινήσαμε και αρχίσαμε να το προωθούμε στα – μισητά μου – social media, και οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές. Εύχομαι βαθύτατα να βγει κάτι από όλο αυτό – θα αισθανθώ ότι επιτέλους βρέθηκε ένας τρόπος οι ετερόκλητες γνώσεις και δεξιότητες που έχω με τα χρόνια συλλέξει να ενωθούν όλες μαζί και να χρησιμοποιηθούν για καλό σκοπό. Αν η υπόθεση λειτουργήσει, ίσως μακροπρόθεσμα να μπορούσε και το Κατ’ Οίκον Ιστορία να ακολουθήσει μια ανάλογη πορεία. Όπως και να έχει, και ό,τι και να γίνει στη συνέχεια, δεν θα είχα συλλάβει τίποτε από όλα αυτά αν δεν είχα αρχίσει να γράφω σε τούτο το ιστολόγιο και, όταν το σκέφτομαι, νιώθω ένα σχετικό δέος.

Αυτά, λοιπόν, είχα να πω σήμερα. Σας ευχαριστώ από καρδιάς που με παρακολουθούσατε τότε που το είχα τόσο μεγάλη ανάγκη, και εύχομαι σε όλους ό,τι καλύτερο μέχρι να τα ξαναπούμε.

Κοπιάστε κι από ‘δω…

Για βδομάδες λυπάμαι που δεν έχω γράψει κάτι καινούργιο στο παρόν ιστολόγιο. Είναι αλήθεια ότι όλος μου ο ιστολογιακός χρόνος (και πολύς περισσότερος από αυτόν) αφιερώνεται αυτή τη στιγμή στο Κατ’ Οίκον Ιστορία. Φαίνεται πως επιτέλους βρέθηκε τρόπος η νοσταλγία μου για την πατρίδα να μετασχηματιστεί σε κάτι πιο χρήσιμο από γκρίνια και αμπελοφιλοσοφίες. Έτσι λοιπόν όπως τα βλέπω τα πράγματα, πιθανώς η δραστηριότητά μου εδώ να οδηγείται προς ένα μεγάλο διάλειμμα.

Αν είστε καινούργιοι επισκέπτες, φυλλομετρώντας τις παρούσες αναρτήσεις μου προς τα πίσω θα πάρετε μια καλή γεύση των σκέψεων και των αισθημάτων που συνόδευσαν την προσαρμογή μου στην Αμερική. Μετά από πέντε χρόνια, νομίζω πως αυτή έχει τώρα φτάσει σε κάποια ολοκλήρωση. Εύχομαι η μουρμούρα μου να φανεί χρήσιμη σε όποιον περνά πιθανώς ανάλογες εμπειρίες ή αναρωτιέται πώς μπορεί να νιώθει κανείς πραγματοποιώντας μια τέτοια μετανάστευση. Σίγουρα βοήθησε εμένα να αντιμετωπίσω αυτήν την τόσο δύσκολη διαδικασία.

Από την άλλη, αν εσείς ή οι γνωστοί σας θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε το καινούργιο μου ιστολόγιο ως εργαλείο για να διδάξετε στα παιδιά σας ελληνική Ιστορία, θα χαρώ πολύ να κατευθυνθείτε προς τα εκεί. Με αρκετό θράσος, εφόσον δεν είμαι εκπαιδευτικός, και με το υπόβαθρο που μου προσφέρει η φοίτησή μου στο τμήμα Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό του Ανοιχτού Πανεπιστημίου, ξοδεύω πλέον σημαντική ενέργεια για τη δημιουργία του.

Στόχος μου είναι να κάνω εύκολη για κάποιον μη ειδικό σαν κι εμένα τη διδασκαλία της ελληνικής Ιστορίας στο σπίτι. Σταχυολογώ τις καλύτερες σχετικές δραστηριότητες που βρίσκω στο διαδίκτυο, πολλές από αυτές τις απλοποιώ με γνώμονα την εμπειρία των παιδιών μου που μεγαλώνουν έξω από την Ελλάδα, φτιάχνω επιπλέον και δικές μου και παρουσιάζω το υλικό μάθημα-μάθημα, με οργανωμένο και κατανοητό τρόπο. Επιδιώκω ό,τι θα χρειαστεί κανείς να βρίσκεται μαζεμένο στις αναρτήσεις μου, χωρίς να απαιτείται άλλο ψάξιμο, ούτε κατι περισσότερο από μια προσεκτική ανάγνωσή τους. Αν τελικά έστω και ένας κάνει μάθημα στο παιδί του χρησιμοποιώντας την πληροφορία που επεξεργάζομαι, θα νιώσω ότι ο κόπος μου δεν πάει χαμένος.

Θερμές ευχαριστίες, λοιπόν, σε όσους έχουν κάνει μαζί μου τη διαδρομή μέχρι εδώ. Σας περιμένω για το κέρασμα στα διπλανά διαμερίσματα.

Κατ’ Οίκον Ιστορία στο New Diaspora

Σήμερα δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό ντοκιμαντέρ New Diaspora το κείμενο που σας είχα αναφέρει ότι έγραψα, το σχετικό με τη διδασκαλία Ελληνικών και Ιστορίας στο σπίτι. Οπότε μπορώ τώρα να το ανεβάσω κι εδώ. Θερμές ευχαριστίες στους συντελεστές του New Diaspora, όπως πάντα.

 ________________________________________________________________________

Βρεθήκαμε στην Αμερική το 2012, όταν τα τρία παιδιά μας ήταν δύο, πέντε κι επτά χρονών. Σημαντικός προβληματισμός μου σχετικά με τη μετανάστευση υπήρξε εξ’αρχής η σχέση που αυτά θα διαμορφώσουν, καθώς θα περνά ο καιρός, με τη μητέρα-πατρίδα. Τι άραγε θα νιώθουν γι’ αυτήν αν μεγαλώσουν μέσα στην αμερικάνικη κουλτούρα, την τόσο διαφορετική απ’ την ελληνική; Πώς μπορώ να τα κάνω ν’ αγαπήσουν τη χώρα καταγωγής τους τόσο, ώστε να τη θεωρούν κομμάτι του εαυτού τους, τουλάχιστον ανάλογης βαρύτητας με τη χώρα στην οποία ζουν; Τα ερωτήματα τούτα δεν έχουν σταματήσει να με απασχολούν.

Για πολλούς με τους οποίους έχω συζητήσει σχετικά, αυτά τα θέματα δεν υφίστανται. Με θεωρούν υπερβολική που προβληματίζομαι σε τέτοιο βαθμό. Για εκείνους, τα πράγματα είναι απλά: Τα παιδιά θα γίνουν πολίτες του κόσμου – μέσα τους θα μπολιαστούν δημιουργικά τα στοιχεία της Ελλάδας με τα χαρακτηριστικά της καινούργιας, και όποιας επιπρόσθετης ενδεχόμενης μελλοντικής τους πατρίδας.

Ζηλεύω όσους ζουν ως μετανάστες και αντιμετωπίζουν το ζήτημα τόσο φυσικά. Γλυτώνουν από μεγάλο εσωτερικό πόνο. Μετά δε από πέντε χρόνια, έχω αρχίσει να σκέφτομαι ότι ίσως και να έχουν δίκιο. Εξ’ ανάγκης έχω ξεκινήσει να υπομένω την ιδέα, που αρχικά ξυπνούσε μέσα μου αποκλειστικά επανάσταση. Βλέπω σταθερά τα παιδιά μου να μιλάνε μεταξύ τους Aγγλικά, να ζουν και να σχολιάζουν καταστάσεις ξένες για μένα, να χαίρονται γιορτές με τις οποίες εγώ δεν νιώθω καμμία συνάφεια, να αποκτούν άγνωστες για μένα συνήθειες και να αγνοούν αυτές που βρίσκονται βαθιά μέσα μου χαραγμένες. Καταβάλλω διαρκή προσπάθεια όλα αυτά να μη μ’ενοχλούν τόσο. Εφόσον δεν μπορώ να τα πολεμήσω, χρειάζεται κάποια στιγμή να τα δεχτώ, δεν μπορεί να ζει κανείς συνεχώς σε μια κατάσταση άρνησης.

Σ’αυτό το γενικό πλαίσιο, απ’ την αρχή αναρωτιόμουν για τις εναλλακτικές μας όσον αφορά την εκμάθηση των Ελληνικών. Επιχείρησα την πρώτη χρονιά εγώ να κάνω μάθημα στα παιδιά, διαπίστωσα, όμως, στην πράξη ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο, γιατί απαιτούσε σημαντική πειθαρχία. Με όλες τις δυσκολίες της προσαρμογής, το εγχείρημα σύντομα εγκαταλείφθηκε. Στην περιοχή μας υπάρχουν ελληνικές ενορίες στις οποίες λειτουργούν ελληνικά απογευματινά δημοτικά σχολεία, μία ή δύο φορές την εβδομάδα, κι έτσι τελικά επιλέξαμε αυτήν τη λύση για λίγα χρόνια.

Η μεγάλη μου κόρη το περασμένο καλοκαίρι τελείωσε το δημοτικό, κι αποφοίτησε απ’ το ελληνικό σχολείο. Βρέθηκα, λοιπόν, ξανά αντιμέτωπη με το αρχικό πρόβλημα, και μάλιστα τώρα πιο έντονο, εφόσον είναι μεγαλύτερη. Πώς θα συνεχίσει να μαθαίνει τα Ελληνικά που αντιστοιχούν στην ηλικία της; Έχω κάπως συμβιβαστεί με την ιδέα ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν μπορεί να τα γνωρίζει τόσο καλά όσο αν ζούσαμε στην Ελλάδα, όμως δεν έχω εγκαταλείψει την επιθυμία να τ’αγαπήσει, να διαπιστώσει τον πλούτο τους και να τα χρησιμοποιεί όσο γίνεται σωστότερα και πιο άνετα. Και με τις άλλες γνώσεις στις οποίες έχει μεγάλο κενό; Ιστορία, Αρχαία, αρχαίους συγγραφείς, που τώρα ξεκινούν τα παιδιά στο γυμνάσιο; Είναι για μένα σημαντικό ν’ αποτελέσουν κομμάτι της διαμόρφωσης του εαυτού της. Δεν έμενε, λοιπόν, άλλη λύση από το να επιχειρήσω ξανά εγώ τη διδασκαλία στο σπίτι.

Το καλοκαίρι που βρισκόμασταν στην Ελλάδα για διακοπές, εξοπλίστηκα με βοηθήματα για τα μαθήματα στα οποία έδωσα προτεραιότητα: Νέα, Αρχαία, Ιστορία. Επίσης ανακάλυψα ότι όλα τα ελληνικά σχολικά βιβλία είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο (http://ebooks.edu.gr/new/), και μάλιστα συνοδευόμενα από το βιβλίο του καθηγητή. Επιστρατεύω, δε, στις επάλξεις ό,τι σχετικό βιβλίο μπορώ να βρω, δικό μου ή παιδικό, που να κυκλοφορεί στο σπίτι.

Έκθλιψη; Ποιητικό αίτιο; Χετταίοι; Από τα βάθη της παιδικής μνήμης ανασύρονται θραύσματα αραχνιασμένα που επιζητούν ξεσκόνισμα και συναρμολόγηση. Ομολογώ ότι το εγχείρημα είναι δύσκολο. Δεν είμαι φιλόλογος, και η κατάρτισή μου είναι ελλιπής για να διδάξω τέτοια θέματα. Χρειάζομαι χρονοβόρα προετοιμασία για κάθε μάθημα, αγκαλιά με τα βοηθήματα και τα βιβλία καθηγητή, εκεί που ώρα δεν περισσεύει. Όταν όμως απογοητεύομαι, αναλογίζομαι την εναλλακτική – αν το αφήσουμε, δεν θα γίνει τίποτε απολύτως. Μου δίνει, λοιπόν, θάρρος η σκέψη ότι όσο ελλιπές και να είναι αυτό που κάνουμε, είναι σίγουρα καλύτερο απ’ το καθόλου.

Με κάποια έκπληξη βλέπω ότι, πέρα από τη φυσική αγγαρεία που οποιοδήποτε μάθημα συνεπάγεται, η κόρη μου έχει διάθεση να μελετήσει – με τίποτα, για παράδειγμα, δεν περίμενα να ευχαριστιέται να μεταφράζει αρχαίο κείμενο, κι όμως συμβαίνει, είναι από τα μέρη του μαθήματος που της αρέσουν πιο πολύ! Επιπλέον, έχω σπαζοκεφαλιάσει αυτοσχεδιάζοντας να σκέφτομαι ιδέες που να προσδίδουν στο μάθημα ενδιαφέρον. Το διαδίκτυο έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμο – προσφέρει τεράστια ποσότητα πληροφορίας, αρκεί να υπάρχει χρόνος να τη διερευνήσει κανείς. Πολλοί Έλληνες φιλόλογοι διατηρούν σχετικά ιστολόγια, ενώ, εφόσον η κόρη μου μιλάει Αγγλικά, αξιοποιούμε πολύ το ΥouTube, στο οποίο υπάρχει αφθονία υλικού που δίνει ζωή στο αντικείμενο, ιδιαίτερα της Ιστορίας. Επιπρόσθετα, επειδή με την αρχαία Ελλάδα θα ασχοληθούν κάποια στιγμή και στο αμερικάνικο σχολείο, σε ιστότοπους όπου Αμερικάνοι καθηγητές μοιράζονται μεταξύ τους υλικό, όπως το https://www.teacherspayteachers.com, βρίσκει κανείς χρήσιμες συμπληρωματικές δραστηριότητες.

Δεν ξέρω τι ακριβώς θα καταφέρουμε. Ακόμη αμφιβάλλω για το αν θ’ αντέξουμε να κάνουμε μάθημα ολόκληρη τη χρονιά. Ούτε γνωρίζω αν το εγχείρημα θα έχει συνέχεια. Όσο η κόρη μου μεγαλώνει, τόσο το βάθος της απαιτούμενης γνώσης θα γίνεται μεγαλύτερο. Ο μεσαίος μου γιος τελειώνει κι αυτός φέτος το ελληνικό σχολείο, και πιθανώς του χρόνου να αναγκαστώ να εγκαταλείψω, μην μπορώντας να αντεπεξέλθω στις ανάγκες δύο «μαθητών» σε διαφορετικά επίπεδα. Όμως, στο μικρό διάστημα που το έχουμε επιχειρήσει, και για όσο το καταφέρουμε, αισθάνομαι ότι ο κόπος μας δεν πάει εντελώς χαμένος. Είπαμε, από το τίποτα, ό,τι και να πετύχουμε σίγουρα προσθέτει αξία.

Αν κάποιος νεομετανάστης αναγνώστης σκέφτεται να εφαρμόσει κάτι ανάλογο όμως διστάζει, η πρότασή μου είναι να το δοκιμάσει. Αποδεικνύεται περισσότερο εφικτό απ’ ό,τι φαντάζεται κανείς. Από την άλλη, αν υπάρχει κάποιος που διαθέτει πληροφορίες, υλικό ή διδακτικές συμβουλές να μου προσφέρει, θα τις δεχθώ με μεγάλη ευγνωμοσύνη!

Ιστολόγιο/καταγραφή της διαδικασίας που ακολουθούμε για το μάθημα βρίσκεται στο σύνδεσμο katoikonistoria.wordpress.com.

Κατ’ Οίκον Ιστορία

Θα ακολουθήσει σύντομα ανάρτηση στη New Diaspora, όπου γράφω για την καινούργια μου εμπειρία: Διδασκαλία στο σπίτι Νέων Ελληνικών, Αρχαίων και Ιστορίας Α΄Γυμνασίου. Γι’ αυτό και δε θα σας κάνω τώρα σχετική ανάλυση. Είπα, όμως, να καταγράφω τη διαδικασία του μαθήματος ελληνικής Ιστορίας σε ένα καινούργιο ιστολόγιο, ώστε αφενός να έχω εύκαιρη την πληροφορία, αν χρειαστεί να ξανακάνω το ίδιο μάθημα με κάποιο άλλο από τα παιδιά μας, κι αφετέρου, να μπορώ να τη μοιραστώ με όποιον άλλον τη βρει πιθανώς πρακτική.

Ιδού, λοιπόν, το καινούργιο μου δημιούργημα, Κατ’ Οίκον Ιστορία – απολαύστε!

Πάμε μια βόλτα, στο Summit NJ…

Ψάχνω καιρό κάποιο θέμα που να μην έχω ξαναθίξει για τη ζωή στα προάστια εδώ στην Αμερική, που να αξίζει να σας το αναφέρω. Κι εκεί που λέω ότι δεν έχω τίποτα καινούργιο να γράψω, εκεί που έχω εξαφανιστεί για μήνες από το ιστολόγιο, βγαίνουμε για μια βολτίτσα σε γειτονική μικρή πόλη, και αυτομάτως μου προσφέρεται υλικό!

Αφίσα που είδαμε κολλημένη σε βιτρίνα μαγαζιού.

Λίγα μέτρα πιο κάτω δε, καθώς περπατούσαμε στο πεζοδρόμιο, πέσαμε πάνω σ’ έναν ψύκτη. Πάνε τα παιδιά να πιουν νερό, και συνειδητοποιούμε ότι εκτός από βρυσούλα για μεγάλους και παιδιά, υπάρχει και μία ακόμη.

Μας πήρε λίγη ώρα να καταλάβουμε για ποιον προοριζόταν η χαμηλή βρυσούλα.

______________________

Μόνο του δε θα αποτελούσε αποκλειστική αφορμή για ανάρτηση, όμως, αφού σας γράφω, θέλω να αναφέρω και το εξής. Στη σταδιακή μου προσπάθεια να κατευθυνθώ (αν τα καταφέρω κάποια στιγμή στο μέλλον) προς την εικονογράφηση, ξεκίνησα τις τελευταίες βδομάδες μάθημα ελευθέρου σχεδίου-μοντέλο για να βελτιώσω τη ζωγραφική μου ικανότητα.

Κυριολεκτικά δέκα λεπτά από το σπίτι μας, με χαλαρή οδήγηση ανάμεσα στα δεντράκια, τις πρασινάδες και τα ελαφάκια, μου προσφέρεται η δυνατότητα να παρακολουθήσω μάθημα σε μια μικρή σχολή καλών τεχνών, με ζωγράφο καθηγητή και ζωντανό μοντέλο. Ε, λοιπόν, να κάτι στο οποίο εδώ έχω πρόσβαση τόσο απλά και εύκολα σε σχέση με το σπίτι μας στην Αθήνα.

Έχω πάει στο μάθημα τέσσερις φορές και κάπως ξεπέρασα την πρώτη απογοήτευση ότι τα πάω χάλια κι ότι είναι πολύ δύσκολο. Άσχετα απ’ το πόσο καλή είναι η επίδοσή μου ή απ’ το αν το εγχείρημα θα οδηγήσει πουθενά στο τέλος, προχθές κατάλαβα ότι έχω αρχίσει, ομολογώ, να το απολαμβάνω.

Αρχίζει σε λίγο το τέταρτο καλοκαίρι

Η πίσω αυλή του σπιτιού μας – δε σας την έχω δείξει μέχρι τώρα. Τυπική εικόνα αμερικάνικου προαστίου που τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, άρχισα και να τη συνηθίζω.

Οι βαλίτσες περιμένουν στην πόρτα βαρυφορτωμένες με ρούχα και χρηστικά αντικείμενα για δυο μήνες. Σε τρεις ώρες θα καταφτάσει να μας μαζέψει το αυτοκίνητο για το αεροδρόμιο. Κυκλοφόρησα λίγο έξω από το σπίτι για να ολοκληρώσω κάτι τελευταίες μικροδουλειές και δυσκολεύομαι να πιστέψω τα αισθήματά μου. Αντικρύζοντας το δρόμο μας, τον κήπο μας, τα μέρη στα οποία κυκλοφορούμε τέσσερα χρόνια τώρα εκτελώντας τη ρουτίνα της καθημερινότητας, αυτήν για την οποία τόσο έχω μουρμουρίσει, νιώθω μια αμυδρή λύπη που θα τα αποχαιρετήσω για τόσο καιρό. Όσο και να έχω γκρινιάξει, όσο και να τους έχω αντισταθεί, έχουν γίνει τώρα κι εκείνα κομμάτι μου, μικρό ακόμη, όμως πια με υπόσταση. Πρωτοφανές!

Την ίδια στιγμή, πέρα από την αυτονόητη χαρά, αισθάνομαι και κάποια αγωνία για την άφιξή μου στην Ελλάδα. Επισκέπτες στη χώρα μας για τέταρτο καλοκαίρι. Τώρα ξέρω πώς είναι, το έχετε κι εσείς διαβάσει εδώ πολλές φορές. Μετεωρισμός τις πρώτες βδομάδες, νιώθεις σαν να πετάς σε ένα νεφελώδες ενδιάμεσο σύμπαν, απομονωμένος από όσους και όσα αγαπάς – για μένα εξαιρετικά δυσάρεστο αίσθημα. Σταδιακή ενσωμάτωση όσο περνά ο καιρός, επέρχεται τελικά η πολυπόθητη ταύτιση με το περιβάλλον (τι ανακούφιση!), η ψυχική ανάπαυση όμως ποτέ δεν είναι ολοκληρωτική – σκιάζεται διαρκώς από την αγωνία του επικείμενου αποχωρισμού. Ομολογώ ότι πολύ θα ήθελα να μη χρειαστεί άλλη φορά να περάσω αυτή τη διαδικασία. Τέρμα όμως η γκρίνια για τώρα, το καλοκαίρι μόλις αρχίζει!

Σκεφτόμουν για αρκετές μέρες πώς θα ήθελα να κλείσω τη φετινή ιστολογιακή σεζόν. Όπως διαπιστώσατε, έγραψα λιγότερο αυτή τη χρονιά. Οι λόγοι κυρίως δύο: α) Όσο κι αν δεν το πετυχαίνω πάντα, προσπαθώ να μην επαναλαμβάνομαι – ό,τι με απασχολεί σχετικά με την Αμερική, την εμπειρία της προσαρμογής και την πολιτιστική της αντίστιξη με την Ελλάδα το έχω πλέον σε γενικές γραμμές αναφέρει, κι έτσι πολλές φορές δε βρίσκω πια κάτι καινούργιο να παρουσιάσω. β) Η καθημερινότητά μου υπήρξε διασπασμένη σε διάφορες ενασχολήσεις περισσότερο από τις άλλες χρονιές. Η προσπάθεια να ξεκινήσω μια μικρή freelance επαγγελματική δραστηριότητα, να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις του πανεπιστημίου, να ετοιμάζω κατηχητικό με χειροτεχνίες για προνήπια κάθε βδομάδα και να φροντίζω το σπίτι και την οικογένειά μου κατανάλωσε μεγάλο μέρος της δημιουργικής ενέργειάς μου, ώστε να μη μου μένει χρόνος και – κυρίως – ψυχικό απόθεμα για το ιστολόγιο.

Κλείνοντας, λοιπόν, αυτό που θέλω πολύ να καταγράψω σήμερα είναι οι δουλειές που κατάφερα να ολοκληρώσω φέτος, αφού αποτέλεσαν σημαντικό κομμάτι της ζωής μου εδώ, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Το θέμα σχετίζεται και δε σχετίζεται με την αμερικανική μου εμπειρία. Ανάλογη κατάσταση θα μπορούσα ενδεχομένως να πετύχω και στην Ελλάδα, παρά την οικονομική κατάσταση, αφού πρόκειται για εργασία μικρής κλίμακας, κυρίως για μικρές τοπικές επιχειρήσεις. Έτυχε, όμως, να βρίσκομαι εδώ τη στιγμή που η χρονική συγκυρία της προσωπικής μου ζωής μου επέτρεψε, μετά από πολλά χρόνια, να επιχειρήσω το βήμα, κι έτσι, με ένα μείγμα κούρασης, χαράς και ανασφάλειας για τη συνέχεια σας παρουσιάζω ό,τι έφτιαξα το 2016. Όπως θα δείτε, τα περισσότερα έχουν ελληνικό χρώμα, αφού σχετίζονται με τις γνωριμίες που έχω κάνει στην εδώ ελληνοαμερικανική κοινότητα.

EvEleon, Meliton, Votanon
Σειρά εκλεκτών διατροφικών προϊόντων εισαγόμενων από οικογενειακό αγρόκτημα στην Ελλάδα, με βάση το λάδι, το μέλι και βότανα/χορταρικά. Περιλαμβάνει εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ελαιόλαδο με διάφορες γεύσεις και αρώματα, μέλι, tapenade, σκόρδο συντηρημένο σε ελαιόλαδο και άλλα προϊόντα. Έφτιαξα αρχικά λογότυπο για τις τρεις κατηγορίες της σειράς με στόχο να παρουσιάζουν και οι τρεις μια ενότητα, με έμπνευση από αρχαία ελληνικά νομίσματα και προϋπάρχον tag line. Στη συνέχεια σχεδίασα αρκετές από τις ετικέτες για προϋπάρχοντα μπουκάλια και βάζα. Η δουλειά δεν έχει ολοκληρωθεί, όμως προχώρησε σε μεγάλο βαθμό ώστε να μπορώ να σας παρουσιάσω μέρος της.

My Big fat Greek Glendi
Αφίσα (μικρή και μεγάλη), φυλλάδια, πανώ (10 μέτρα μήκος, πρώτη φορά έφτιαξα τόσο μεγάλο!) και μενού για εκδήλωση τοπικής εκκλησίας.

Joint Motion Physical Therapy
Αφίσα για ανάρτηση στο εσωτερικό φυσικοθεραπευτηρίου με τους στόχους της πρακτικής του καθώς και πληροφοριακό φυλλάδιο. Προϋπήρχε το λογότυπο, τα χρώματα (μπλε και γκρι) και η γραμματοσειρά των τίτλων.

Η αφίσα

Η εξωτερική πλευρά όταν το φυλλάδιο είναι εντελώς ξεδίπλωτο (κανονικά είναι διπλωμένο στα τρία)

Η εσωτερική πλευρά

Anthisi – A boutique spa
Σειρά φυλλαδίων και εικόνων social media για ένα μικρό spa με υπηρεσίες αισθητικής και μασάζ. Και πάλι το λογότυπο, τα χρώματα και η κεντρική γραμματοσειρά προϋπήρχε. Η δουλειά έχει επίσης συνέχεια, όμως έχω αρκετά να σας δείξω ώστε να πάρετε μια καλή γεύση.

Εικονογράφηση για σελιδοδείκτες και μπλοκάκι ΑΡΧΕΛΩΝ (Σύλλογος Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας)

Αυτά λοιπόν έφτιαχνα φέτος τις νύχτες αντί να γράφω και να ζωγραφίζω στο ιστολόγιο.

Πολλές ευχές σε όλους για ένα αναζωογονητικό καλοκαίρι. Με πολλούς από σας, η επόμενη επικοινωνία μας θα είναι ζωντανή και την περιμένω με πολλή χαρά.

Τόμος Α΄, κεφάλαιο 3, σελ. 133-169

Με πολύ κόπο προσπαθώ να προετοιμαστώ για να δώσω εξετάσεις στο πανεπιστήμιο τον φετινό Ιούλιο. Φρέσκια μεταναστευτική εμπειρία αυτή – να με περιμένουν πίσω στην πατρίδα εξετάσεις στην αρχή των καλοκαιρινών διακοπών. Για όσους δεν γνωρίζουν το ιστορικό, δέκα περίπου χρόνια πριν, όσο ζούσαμε ακόμη στην Ελλάδα, ξεκίνησα να παρακολουθώ το τμήμα Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Το έκανα με πολύ αργό ρυθμό, από ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, σε μια απόπειρα να καταλαγιάσει κάπως η άσβεστη δίψα μου – την έχετε διαπιστώσει σ’αυτό το ιστολόγιο – για κατανόηση της σημερινής θέσης μας ως έθνους στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη.

Βρισκόμουν ακριβώς στη μέση του προγράμματος όταν μετακομίσαμε στην Αμερική, και πήρα αναβολή για κάποια χρόνια γιατί οι αλλαγμένες περιστάσεις δεν ευνοούσαν τη μελέτη. Φέτος, λοιπόν, έπρεπε, σύμφωνα με τον κανονισμό, ή να συνεχίσω την παρακολούθηση ή να την εγκαταλείψω οριστικά. Επέλεξα το πρώτο, το μάθημα που περίμενε στη σειρά ήταν η Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Φιλολογία, κι έτσι μ’αυτήν βουρλίζομαι προσπαθώντας κάπως να καταπιαστώ. Ακόμη δεν ξέρω πώς θα τα καταφέρω.

Άλλος άνθρωπος ήμουν όταν ξεκίνησα αυτό το εγχείρημα και άλλος τώρα. Ο κόσμος μου τότε ήταν ασφαλής, μοναδικός, αδιατάρακτος και σταθερά παρών γύρω μου. Κοιτούσα έξω απ’ το παράθυρο κι έβρισκα αυτονόητα τα πεύκα αντί για τα ελάφια, το μεσημεριανό ήταν το κύριο γεύμα μας όταν επέστρεφαν τα παιδιά απ’ το σχολείο, αντί να τους προσφέρω όπως οι Αμερικάνοι στα πεταχτά ένα κολατσιό πριν τρέξουμε για τις δραστηριότητες, όταν επιθυμούσα να μοιραστώ τις σκέψεις μου ήταν αρκετό ν’ ανοίξω την πόρτα και να μιλήσω για λίγο, αντί να κάθομαι και να πληκτρολογώ με τις ώρες. Κυκλοφορώντας εκτός σπιτιού, άκουγα παντού τη γλώσσα μου αντί για χίλιες γλώσσες ξένες και διαφορετικές, παράγγελνα μέτριο καφέ χωρίς να είναι απαραίτητες περαιτέρω διευκρινίσεις, έλεγα “ονομαστική γιορτή” και ήξερα πως οι άλλοι αυτόματα καταλαβαίνουν τι εννοώ. Δεν αμφέβαλλα καθημερινά για το μέλλον της Ελλάδας, για το αν και πώς αυτή θα συνεχίσει να υπάρχει, για το αν και πώς εγώ και τα παιδιά μου θα ξαναβρεθούμε κάποτε να ζούμε μέσα στα φυσικά σύνορά της. Στο πρακτικό επίπεδο δε, υπήρχε το υποστηρικτικό πλαίσιο που εδώ δεν διαθέτω, και χρόνος επαρκής, που τώρα διασπάται σε πολλαπλές ενασχολήσεις.

Έτσι, έχω βρεθεί συνέχεια να αναβάλλω το διάβασμα, και, όταν τελικά το κάνω, να με παίρνει άπειρη ώρα μέχρι να συγκεντρωθώ. Όταν επιτέλους κατορθώσω να ξεκινήσω λίγη παραγωγική μελέτη, έρχεται συνήθως η στιγμή που πρέπει να κλείσω τα βιβλία γιατί χρειάζεται να κάνω κάτι άλλο.

Κι όμως. Εκεί που νομίζω ότι αποκλείεται σ’αυτές τις συνθήκες να καταφέρω να αποκομίσω κάτι χρήσιμο από την όλη υπόθεση, εκεί που λέω “Τι νόημα έχουν τώρα όλα αυτά, όταν έχουμε καταντήσει μια χώρα χωρίς προοπτική κι εγώ βρίσκομαι στην άκρη του κόσμου”, εκεί που σκέφτομαι “Άντε, ας προχωρήσω τώρα τυπικά, απλώς για να τελειώνουμε, αφού δεν μπορώ να κάνω κάτι καλύτερο”, πέφτω σε μια τυχαία φράση, σ’ένα στίχο, σ’ένα σχόλιο. Και τότε η φλογίτσα, που ετοιμάζεται να σβήσει καπνίζοντας και τσιτσιρίζοντας, φουντώνει για λίγο σπαρταριστή, και σκορπίζει γύρω της άπλετο, διάχυτο φως, έστω και για κάποιες στιγμές.

Μου είναι πολύ δύσκολο να βάλω την εικόνα τούτη σε λόγια – ό,τι και να επιχειρήσω εγώ να αρθρώσω σχετικά μου φαίνεται ευτελές για να τη χωρέσει. Ο μόνος τρόπος να σας τη μεταφέρω είναι να αντιγράψω κουβέντες άλλων, σπουδαιότερων από μένα, που την έχουν περιγράψει με ακρίβεια απόλυτη.

“Για κοιτάξετε πόσο θαυμάσιο πράγμα είναι να λογαριάζει κανείς πως, από τήν εποχή που μίλησε o Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε, και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα. Κι αυτό δε σταμάτησε ποτέ, είτε σκεφτούμε την Κλυταιμνήστρα πού μιλά στον Αγαμέμνονα, είτε την Καινή Διαθήκη, είτε τους ύμνους τού Ρωμανού και το Διγενή Ακρίτα […] (παρένθεση – αυτά ακριβώς που διαβάζω τώρα για το μάθημα). Και όλοι αυτοί, oι μεγάλοι και oι μικροί […] βρίσκουνται μέσα σας, τώρα, βρίσκουνται μέσα σας όλα μαζί, είναι το μεδούλι των κοκάλων σας, καί θα τα βρείτε αν σκάψετε αρκετά βαθιά τόν εαυτό σας” (Γ. Σεφέρης: Δοκιμές Α’).

Δεν νομίζω ότι έχει νόημα να προσθέσω κάτι άλλο. Ας σωπάσω, λοιπόν, κι ας επιχειρήσω καλύτερα ν’ ανοίξω πάλι το βιβλίο. Αλκαίος, Σαπφώ, Πίνδαρος, τόμος  Α΄, κεφάλαιο 3, σελ. 133-169. Βρίσκονται εκεί. Όσο κι αν εγώ αργήσω, όσα εμπόδια κι αν συναντήσω στο δρόμο μου, όσο κι αν δεν καταφέρω τελικά να τους αγγίξω παρά ελάχιστα, αυτοί θα μένουν ζωντανοί, ατάραχοι, παντοτινοί – και θα συνεχίζουν σταθερά να με περιμένουν.

Προ-πασχάλιο ποτ πουρί

Έχω μπλέξει με πολλά τελευταία και, όπως βλέπετε, η συχνότητα των αναρτήσεών μου έχει μειωθεί. Σήμερα, λοιπόν, παρατίθεται μια μίνι συλλογή από σύντομα και διαφορετικά θέματα που έχω θελήσει κάποιες στιγμές να ανεβάσω, όμως δεν έχω προλάβει. Δε νομίζω να μπορέσω να γράψω ξανά μέχρι την Ανάσταση, οπότε στέλνω υπερατλαντικές πασχαλινές ευχές σε όλους. Και μην ξεχνάτε… όταν έρθει η ώρα, φάτε και κανένα έξτρα κοψιδάκι και για μας!

__________________________________________

Κάποιο καιρό πριν είχα φτιάξει στο σπίτι τυροπιτάκια. Τα κλασικά που φτιάχνω συνήθως, τύπου “κουρού”, με σπιτική ζύμη, και φέτα που αναζητώ ειδικώς ώστε να είναι όσο γίνεται πιο γνήσια στη γεύση. Επειδή ήταν αρκετά, πήρα μαζί μου για να κεράσω και τα παιδιά στην ελληνοαμερικανική κοινότητα, και μαζί τους κέρασα και όσους γονείς βρίσκονταν γύρω. Ανάμεσά τους και έναν μπαμπά, Ελληνοαμερικάνο τρίτης γενιάς.

Τον είδα να δοκιμάζει το τυροπιτάκι και κάπως να κοντοστέκεται, λίγο σκεπτικός. Στη συνέχεια μου λέει, χωρίς να αστειεύεται: “Τώρα ανατρίχιασα. Ειλικρινά. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο αυτό που μου έδωσες μου θυμίζει τη γιαγιά μου. Από αυτήν έτρωγα τέτοια κι έχω να τα φάω από μικρός. Η μητέρα μου δεν τα έφτιαχνε”.

Το βρήκα βαθιά συγκινητικό.

___________________________________________

Πρωί. Μαλλί άνω κάτω, μάτι μισάνοιχτο, πυτζάμα ξεχειλωμένη, φρουστ-φρουστ η παντόφλα σέρνεται στο πάτωμα. Ανοίγεις το ντουλάπι να πάρεις τον καφέ για να ετοιμάσεις τη δόση σου. Καταστροφή! Το πακέτο άδειο. Και τώρα;

Καμία ανησυχία, υπάρχει πλέον η λύση. Σε τέσσερα απλά βήματα.

Βήμα 1: Γίνεσαι Amazon Prime member. Αυτό σημαίνει ότι με μια μικρή ετήσια συνδρομή δεν πληρώνεις ταχυδρομικά στα περισσότερα από τα προϊόντα Amazon που προμηθεύεσαι. (Το έχουμε κάνει ήδη, υποκύψαμε από τον πρώτο χρόνο μας εδώ. Κίνηση αμφιλεγόμενη μεν,  αφάνταστα πρακτική δε).

Βήμα 2: Προμηθεύεσαι το ανάλογο Amazon dash button, της μάρκας του καφέ σου, και το κολλάς δίπλα στο ντουλάπι με τον καφέ ή δίπλα στην καφετιέρα. (Μέχρι εκεί δε φτάσαμε ακόμη, θέλω να ελπίζω πως δε θα φτάσουμε ούτε στο μέλλον!)

Βήμα 3: Σετάρεις το dash button, ώστε, όταν το πατάς, αυτόματα να υποβάλλεται παραγγελία για το είδος και την ποσότητα καφέ που επιθυμείς.

Βήμα 4: Όταν ο καφές σου τελειώνει, πατάς μια φορά το dash button. Σύντομα καινούργιο πακέτο θα βρεθεί μπροστά στην πόρτα σου.

Πρόκειται για εφεύρεση του AMAN Teleshopping; Κι όμως, όχι. Eίναι πραγματικότητα.

__________________________________________

Ανοίγουμε την πόρτα και το μάτι μας πέφτει στον τοίχο δεξιά μας, όπου κάποια παιδιά παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια.

 

Μπαίνουμε λίγο πιο μέσα και αντικρύζουμε μια θάλασσα από χρωματιστά μπαλόνια. Στην άλλη γωνία γιγαντοοθόνη και πιο δίπλα ένα τεράστιο ενυδρείο.

Τα μπαλόνια που βλέπετε είναι λίγα, δε βρήκα όμως καλύτερη φωτογραφία στο διαδίκτυο, και όταν ήμουν εκεί είχε πολύ κόσμο για να φωτογραφίσω.

Στο βάθος συλλογή από paraphernalia των NY Giants.

Διασχίζουμε μια πόρτα και βρισκόμαστε μπροστά στον τροχό της τύχης.

Από την άλλη πλευρά μηχανάκια για δωράκια.

Στους τοίχους ανακοινώσεις για διαγωνισμούς.

Πού είμαστε; Μήπως σε μπιλιαρδάδικο με ηλεκτρονικά; Μήπως στο Hard Rock Cafe;

Πιθανώς το καταλάβατε ήδη απ’ τις φωτογραφίες: Βρισκόμαστε στον ορθοδοντικό!

Έχουμε πάει μέχρι τώρα τρεις φορές, όμως η εικόνα με ξαφνιάζει ακόμη.

_____________________________________________

Στοιχείο 1:
Πρόσφατα, μετά από αντίσταση ετών, βρέθηκα κι εγώ στον 21ο αιώνα, αφού απέκτησα καινούργιο smart phone. Λειτουργικό, γρήγορο, με μεγάλη οθόνη και όλα τα χρήσιμα apps, σημαντική αναβάθμιση από το προηγούμενό μου. Τώρα αντιλαμβάνομαι πολύ καλύτερα γιατί μπορεί να κανείς κολλήσει, μετατρέποντάς το σε προέκταση του εαυτού του.

Στοιχείο 2:
Όταν πλησιάζει το Πάσχα, τα τελευταία χρόνια απολαμβάνω ιδιαίτερα να διαβάζω Παπαδιαμάντη. Μου έχει γίνει κάπως σαν σαρακοστιανή τελετουργία. Όταν την πρωτοξεκίνησα, αρκετά χρόνια πριν, δυσκολευόμουν να τον παρακολουθήσω. Όμως το έκανα λίγο αγγαρεία γιατί το είχα πάρει πατριωτικά. “Πώς γίνεται να μην καταλαβαίνω, όχι θα τον διαβάσω κι ας μην τα πιάνω όλα, οι άλλοι πώς λένε ότι είναι τόσο καλός;” Μου έπαιρνε ώρα να τελειώσω μια σελίδα και η διαδικασία μου φαινόταν περισσότερο κουραστική παρά ευχάριστη.

Φέτος διαπίστωσα ότι, μετά από χρόνια εξάσκησης, μόνο απόλαυση μου προκαλεί πλέον η ανάγνωσή του. Συνειδητοποίησα ότι ξαφνικά απορώ πώς δεν τον καταλάβαινα παλιότερα, αφού τώρα αισθάνομαι σαν να μου μιλά ένας αγαπημένος παππούς, μάλιστα πολλές εκφράσεις και χαρακτηρισμοί του μου φαίνονται και διατυπωμένοι με πολύ χιούμορ.

Επίσης νιώθω ευγνώμων για το ότι, όταν ήμουν μικρή, παρά τις δικές μου διαμαρτυρίες, ο πατέρας μου επέμενε να περνώ μαζί του κάποιες βδομάδες κάθε χρόνο στο χωριό μας στην Κρήτη, για να “αποκτήσω παραστάσεις”, όπως έλεγε. Οι παραστάσεις αυτές συνέβαλαν αναμφίβολα στο να γίνω διαφορετικός άνθρωπος απ’ ό,τι θα ήμουν αν δεν τις είχα. Και στο προκείμενο, χωρίς αυτές, όσο και να ξεπερνούσα το εμπόδιο της γλώσσας, τα κείμενα του Παπαδιαμάντη θα μου παρέμεναν εν πολλοίς απροσπέλαστα.

Τέλος, πρόσφατα ανακάλυψα με χαρά ότι τα άπαντα του Παπαδιαμάντη, καθώς και σχολιαστικά άρθρα κλπ., υπάρχουν στο διαδίκτυο. Καταπληκτικό αυτό για τη νεομετανάστρια φαν!

Στοιχείο 1 + Στοιχείο 2 μαζί: 
Ξεκουράζομαι αραχτή στην ξαπλωτή πολυθρόνα μου. Μαλακή φόρμα, άνετο πασούμι- παντοφλάκι, όλοι είναι απασχολημένοι και κανείς δε με χρειάζεται για λίγα λεπτά – σπάνια στιγμή. Στο χέρι μου το καινούργιο μου τηλέφωνο. Ανοίγω το διαδίκτυο, τσεκάρω email, χαζεύω λίγο τα νέα και μου έρχεται η ιδέα: Θα διαβάσω ένα διήγημα του Παπαδιαμάντη. Διαρκεί τόσο που μάλλον θα προλάβω να το τελειώσω μέχρι κάποιος στο σπίτι να με φωνάξει για να καλύψω κάποια ανάγκη του.

Κι έτσι να ‘μαι λοιπόν. Το σώμα μου στην Αμερική του 2016 με το smart phone στο χέρι, το μυαλό μου σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, σε μια γλυκεία και κατανυκτικήν Ανάστασιν εν μέσω των ανθούντων δένδρων υπό ελαφράς αύρας σειομένων ευωδών θάμνων, και των λευκών ανθέων της αγραμπελιάς. Τι σχήμα οξύμωρο! Παρότι πέρασαν χρόνια που είμαστε εδώ, υπάρχουν τελικά ακόμη στιγμές που ξυπνά μέσα μου η γνωστή πλέον κατάσταση, η διχαστική.

Άντεξα για δύο διηγήματα έτσι. Στη συνέχεια έκλεισα το τηλέφωνο, πήγα στη βιβλιοθήκη και κατέβασα το βιβλίο. Αν θελήσω στο εξής κάποιο κείμενο που δεν βρίσκεται εκεί μέσα, θα το εκτυπώσω τουλάχιστον, και θα το διαβάσω σε χαρτί.

 

Θέλει αρετή και τόλμη η αυτογνωσία

Για να μην ξεχνάμε και τα ψυχωφέλιμα, ακολουθεί το κείμενο που έγραψα αυτη τη φορά ως συνεισφορά στο διαδικτυακό ντοκιμαντέρ New Diaspora.

________________________________________________________________________

Πρόσφατα παρακολουθήσαμε στο ελληνικό σχολείο της τοπικής μας ενορίας τη λεγόμενη «Ημέρα των Ελληνικών Γραμμάτων». Είναι μια εκδήλωση που οργανώνεται στις ελληνοαμερικανικές κοινότητες με αφορμή τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών, και ως σκοπό έχει, εκτός από την υπενθύμιση του θρησκευτικού χαρακτήρα του συγκεκριμένου εορτασμού, την προβολή της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού. Κάθε τάξη προετοιμάζει ένα σύντομο πρόγραμμα με απαγγελίες, τραγούδια ή σκετς, στο πνεύμα των σχολικών γιορτών όπως τις γνωρίζουμε από την Ελλάδα, και με ποικιλία θεμάτων παρμένων από την ελληνική πολιτιστική παράδοση, αρχαιότερη ή νεότερη. Έτσι, ενδεικτικά, σε τέτοιες γιορτές έχουν παρουσιαστεί από αρχαία τραγωδία, Ελύτη και Θεοδωράκη έως Βουγιουκλάκη, Τσανακλίδου, Μάλαμα και κλασικά παιδικά τραγούδια.

Η όλη εκδήλωση αποτελεί μια ευκαιρία για να απολαύσουν οι παρευρισκόμενοι τα παιδιά τους να μιλούν Ελληνικά – εικόνα σπάνια πολλές φορές, μια που τα παιδιά συχνά αντιστέκονται και δε θέλουν να μιλήσουν Ελληνικά αν δεν τα πιέσει κανείς – καθώς και για να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, τα οποία αλλιώς δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν. Καθώς δίδαξα στο ελληνικό σχολείο για δύο σχολικές χρονιές, γνωρίζω από προσωπική εμπειρία πως οι δασκάλες δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, και με πολλή αγάπη και μεράκι προετοιμάζουν την παρουσίαση της τάξης τους.

Τα συναισθήματά μου, ως γονέα-θεατή, κατά την παρακολούθηση της εν λόγω γιορτής, έχουν υπάρξει εξ’ αρχής ανάμικτα. Έχω γράψει για το θέμα κι άλλες φορές, όπως τότε που περιέγραφα την περσινή παρέλαση της 25^ης Μαρτίου στη Νέα Υόρκη. Τον πρώτο μου καιρό στην Αμερική ένιωθα αποκλειστικά λύπη παρακολουθώντας τέτοιες εκδηλώσεις. Παρότι τώρα, εκ των πραγμάτων, την έχω κάπως δεχτεί, τότε δυσκολευόμουν να χωνέψω την εικόνα των παιδιών που, ενώ αισθάνονταν κυρίως ως Αμερικανάκια, ταυτιζόμενα, όπως είναι φυσικό, με την κουλτούρα μέσα στην οποία μεγαλώνουν, παιδεύονταν επί σκηνής, με τα σπασμένα τους Ελληνικά, να παρουσιάσουν κάτι που, κατ’ εμέ, τους ήταν σχεδόν εντελώς ξένο. Την ίδια στιγμή φανταζόμουν τα δικά μου παιδιά να βρίσκονται αργά ή γρήγορα στη θέση τους, κι ένιωθα βαθιά απογοήτευση στη σκέψη ότι, αν καταλήξουμε να μείνουμε εδώ για καιρό, ό,τι σηματοδοτεί την πολιτιστική μας καταγωγή, όσο και να προσπαθήσω, τελικά θα ξεθωριάσει και, καθώς θα προχωρούν οι γενιές, θα χαθεί. Το ερώτημα σταθερά παραμένει για μένα: Αν τελικά τα παιδιά μου μεγαλώσουν στην Αμερική, τι θα τους μείνει από την καταγωγή τους; Μάλλον μια αντίληψη τόσο σχετική με την ελληνική ουσία όσο τα πατατάκια Lays με γεύση Greek Gyro που έχω δει να κυκλοφορούν εδώ.

Το ερώτημα μου φαίνεται ακόμη πιο φλέγον όταν συνδυαστεί με έναν επιπλέον, επίσης σταθερό μου, προβληματισμό. Έχω περάσει σημαντικό μέρος της ενήλικής μου ζωής προσπαθώντας να κατανοήσω ποια χαρακτηριστικά στοιχειοθετούν τη αξιόλογη όψη της σημερινής Ελλάδας. Υπό τις παρούσες συνθήκες, κατά τις οποίες φανερώνεται σχεδόν καθημερινά, με μικρές και μεγάλες αφορμές, το αρνητικό της πρόσωπο, συχνά δεν μπορώ, όσο κι αν διακαώς το επιθυμώ, να διακρίνω τη θετική της πλευρά  με σαφήνεια. Τα γνωστά τουριστικά κλισέ (ήλιος, θάλασσα, φυσική ομορφιά, ιστορική κληρονομιά και δημοτική παράδοση) σ’αυτή τη φάση δε με ικανοποιούν ως παράγοντες που μπορούν αποκλειστικά να ορίσουν  την αξία μας ως έθνους. Κι αυτό όχι γιατί τα ίδια δε διαθέτουν σπουδαιότητα, αλλά για το ακριβώς αντίθετο.

Αντί εμείς, οι σημερινοί Έλληνες, να παίρνουμε την αυταπόδεικτή τους αξία ως έναυσμα για δημιουργική αναζωογόνηση, ως αφετηρία προς την επιδίωξη ενός αξιόλογου σύγχρονου προσώπου, συχνά τα χρησιμοποιούμε απλώς για να καλύπτουμε τη ζοφερή μας εικόνα και να ματαιώνουμε οποιαδήποτε απόπειρα αυτοκριτικής ή αυτοβελτίωσης. Κρυβόμαστε πίσω από τα παρελθοντικά επιτεύγματα της φυλής μας, διαφημίζοντας σαν δικό μας το μεγαλείο τους στους γύρω μας, χωρίς να υποψιαζόμαστε το υπαρκτό ερώτημα: Εμείς, σήμερα, κατά πόσο είμαστε αντάξιοι του μεγαλείου αυτού; Αν επιχειρήσουμε να αποκριθούμε με ειλικρίνεια, η απάντηση νομίζω πως δε θα μας είναι ιδιαιτέρως ευχάριστη.

Θυμώνω, λοιπόν, όταν γίνομαι μάρτυρας αυτού του είδους της συμπεριφοράς, και στη φετινή Ημέρα των Ελληνικών Γραμμάτων είχα την ευκαιρία να τη διαπιστώσω και πάλι, με αφορμή το τραγούδι της Μελίνας Ασλανίδου «Με την Ελλάδα εγώ ξυπνάω και κοιμάμαι», που στη γιορτή το άκουσα για πρώτη φορά. Ψάχνοντας στη συνέχεια στο διαδίκτυο, ανακάλυψα ένα βίντεο/φωτογραφικό κολάζ με μουσική επένδυση το τραγούδι, που έγινε viral το φετινό καλοκαίρι, τις ημέρες του δημοψηφίσματος, και τώρα έχει συγκεντρώσει περίπου 1.400.000 θεατές.

Παραθέτω αποσπάσματα από τους στίχους, όπως τους βρήκα στο διαδίκτυο:

«Δε σε φοβάμαι […]
…έχω στα στήθια μου τους στίχους του Σεφέρη,
έχω του Γκάτσου την Αμοργό,
έχω τον Κάλβο, τον Σολωμό.
[…]
έχω έναν ήλιο φυλαχτό απ’ τη Βεργίνα,
έχω τον Όλυμπο, τον Υμηττό,
το Παλαμίδι, την κύρα της Ρω.
[…]
έχω μια θάλασσα αγάπες στο Αιγαίο,
έχω στην Κρήτη ένα Θεό,
ένα ακρωτήρι κι ένα σταυρό.
[…]
έχω ένα δέντρο στην Επίδαυρο φυτέψει,
έχω μια ορχήστρα κι ένα βωμό,
έχω το λόγο μου τον τραγικο.»

Ένα τέτοιο άκουσμα, τραγουδισμένο την παρούσα στιγμή της συνολικής εθνικής μας απελπισίας, υπό τους ήχους μουσικής που φέρνει στο νου σωρούς από γαρύφαλλα να πλημμυρίζουν δημοφιλή λαϊκή πίστα, προσωπικά μόνο στενοχώρια μου προκαλεί. Πόσοι μεταξύ μας είναι έστω και ελάχιστα αντάξιοι των όσων αναφέρονται στους στίχους, που τους διατυμπανίζουμε κιόλας, σαν τα επιτεύγματά τους να μας ανήκουν; Πόσοι, του εαυτού μου συμπεριλαμβανομένου, αν δεν είναι αντάξιοι, έχουν τουλάχιστον διαβάσει Σεφέρη, Γκάτσο, Κάλβο, Σολωμό, αρχαία τραγωδία, σε βάθος τέτοιο που να έχει ειλικρινά επηρεαστεί η ζωή τους, η σκέψη τους, οι επιλογές τους;

Δε λέω να μη νιώθουμε περήφανοι για την καταγωγή μας. Δε λέω πως δεν έχουμε ανάγκη το στήριγμά της στη σκοτεινή συγκυρία που διανύουμε. Ας μη ζούμε, όμως, και με αυταπάτες. Πρόσφατα διάβασα ένα κείμενο του Απόστολου Λακασά για τον πανεπιστημιακό Θεοδόση Τάσιο. Εκεί ο δημοσιογράφος παρατήρησε: «Εμείς πιστεύουμε πως είμαστε καλύτεροι από τους δυτικούς […] Αλλωστε, είμαστε απόγονοι του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού». Η απάντηση που έλαβε ήταν: «Ας τα αφήσουν αυτά τα ελληναράδικα. Μπορεί να ήταν απαραίτητα για την τόνωση της εθνικής μας ταυτότητας το 1800, αλλά τώρα; Εκμεταλλευόμαστε ένα κλέος στο οποίο δεν συνεργήσαμε.» Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω. Μάλλον έχει έρθει ο καιρός να ανασκουμπωθούμε.

Stir Fry Creative

Αντιφάσεις. Έχω επανειλημμένως πει ότι δε μ’αρέσει να ζω τη ζωή μου δημόσια, και μετά, σε μια στιγμή παρόρμησης, ανεβάζω ό,τι θα διαβάσετε στη συνέχεια. Αν μη τι άλλο, η καταγραφή της νεομεταναστευτικής μου εμπειρίας θα ήταν ελλιπής χωρίς αυτό.

Αρκετοί από σας δε με γνωρίζετε, και γι’ αυτό θα χρειαστείτε μια εισαγωγή. Αν προσπαθήσω να την κάνω με σχετική συντομία, θα πάει κάπως ως εξής: Ξεκίνησα να σπουδάζω Ιατρική στην Αθήνα τη δεκαετία του ’90. Όποιος έχει ζήσει στην Ελλάδα καταλαβαίνει τι κόπο κατέβαλα για να βρεθώ σ’αυτή τη θέση, αξιοζήλευτη για πολλούς, για την οποία κι εγώ χαιρόμουν πολύ στα πρώτα έτη. Μου πήρε χρόνια κλιμακούμενης ψυχικής αγωνίας για να συνειδητοποιήσω ότι τούτο το επάγγελμα δε μου ταιριάζει, να πάρω το θάρρος να το παραδεχτώ, πρώτα στον εαυτό μου κι έπειτα στους γύρω μου, και στη συνέχεια να κάνω τη μεγάλη κίνηση: Να αφήσω την Ιατρική για να σπουδάσω Γραφιστική.

Βρέθηκα έτσι πάλι απ’ την αρχή, σε μια ηλικία που οι περισσότεροι τελείωναν τις σπουδές τους, να ξεκινώ σε έναν τομέα που γνώριζα κάπως επιφανειακά, απλώς γιατί έτυχε να έχω φίλους στο χώρο. Τη δεύτερη φορά στάθηκα τυχερή. Σπουδάζοντας, ανακάλυψα ότι το αντικείμενο το έβρισκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον και προκλητικό. Η ιστορία, λοιπόν, θα μπορούσε να έχει τελειώσει εδώ. Η ηρωίδα μας διέπρεψε στο εξής στο επάγγελμα που της ταίριαζε –  Happy end.

Αλλά η διήγησή μας δεν είναι χολυγουντιανή ταινία.

Ολοκλήρωσα τον κύκλο των σπουδών με καλή επίδοση. Τελειώνοντας είχα όνειρα, πολλά και μεγάλα. Θα πήγαινα στην Αμερική, θα βρισκόμουν σ’αυτόν το μαγικό τόπο, τη Νέα Υόρκη, τη Μέκκα του design και της τέχνης, όπου θα ασχολούμουν με όλα αυτά τα εντυπωσιακά που τότε τόσο μ’ ενδιέφεραν. Σύντομα βρέθηκα πράγματι στην Αμερική. Όμως οι συνθήκες με έφεραν ώρες μακριά από τη Νέα Υόρκη, σε μια μικρή, απομονωμένη, επαρχιακή πανεπιστημιούπολη θαμμένη στα χιόνια από το Νοέμβριο έως το Μάιο. Μοναξιά και πολιτιστικό σοκ. Μέσα στις ονειροπολήσεις μου, ούτε που το είχα υποψιαστεί ως ενδεχόμενο.

Ξεκίνησα να εργάζομαι και, σε κάποιο χρονικό διάστημα, μια δεύτερη αλλαγή αποτελείωσε την ανατροπή. Κάποιο θέμα υγείας σήμαινε ότι στο εξής θα είχα περιορισμούς ως προς τις σωματικές μου δυνατότητες. Το εγχείρημα, έτσι, της Αμερικής και της λαμπρής επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας διακόπηκε κάπου εκεί. Το ότι αρχικά είχα διαλέξει μια σχολή που δε μου ταίριαζε ήξερα πώς να το αντιμετωπίσω – απλώς άλλαξα κατεύθυνση. Τις καινούργιες προκλήσεις, όμως, όχι. Ό,τι είχα καταφέρει με τόση προσπάθεια έμεινε μετέωρο για δεύτερη φορά.

Πίσω πάλι στην Αθήνα, για αρκετά χρόνια, και στις συνθήκες ασάφειας που χαρακτηρίζουν την καθημερινότητα μιας μητέρας με μικρά παιδιά, δεν ήμουν σε θέση να διατυπώσω ξεκάθαρο επαγγελματικό όραμα. Και αναπάντεχα, εκεί που κανείς δεν το περίμενε, οικονομική κρίση, και νά που βρέθηκα πάλι στην Αμερική, χωρίς να το έχω αυτή τη φορά επιθυμήσει ή προκαλέσει. Αντίθετα, μετά την προηγούμενη εμπειρία, και με την επιπλέον δέσμευση που ακολουθεί το ρόλο της μητέρας, με την ιδέα και μόνο να ξυπνά μέσα μου σημαντική αγωνία.

Τη συνέχεια την έχετε πιθανά διαβάσει (σταθμοί της εδώ, εδώ κι εδώ), καθώς την καταγράφω σε πραγματικό χρόνο. Συνολικά υπήρξαν στιγμές καλές και – όχι λίγες – στιγμές ανυπόφορες. Στις θετικές, είναι αλήθεια και με τη συμμετοχή του ιστολογίου, που με βοήθησε να εκφραστώ χωρίς τη λογοκρισία της αξιολόγησης της ποιότητας του αποτελέσματος, άρχισα να ανακαλύπτω μια καινούργια οπτική, αυτήν που εστιάζει στη δημιουργικότητα.

Η διεργασία της προσαρμογής στην ξένη χώρα, της ανατροπής των στερεοτύπων, της αποσυντονιστικής μοναξιάς αλλά και της ελευθερίας που την έχουν συνοδεύσει, έχει υπάρξει, εκτός από επίπονη, και πολυποίκιλα χρήσιμη. Μέσα από την όλη πορεία, με τις διαρκείς ανασφάλειες και αμφισβητήσεις της, ο επαγγελματικός προσανατολισμός μου άρχισε να κατευθύνεται προς την επιθυμία να εκφράσω με ειλικρίνεια τα στοιχεία εκείνα που με χαρακτηρίζουν, ανεξάρτητα από συγκρίσεις και αξιολογήσεις, στα πλαίσια βέβαια των υπαρκτών περιορισμών της πραγματικότητας, στόχος πολύ διαφορετικός από την επιτυχία που ονειρευόμουν παλιότερα.

Τελικά, θα μου πείτε, γιατί σας τα εκθέτω όλα αυτά; Γιατί σ’αυτήν την ανάρτηση θέλω να καταγράψω το βήμα που έκανα χθες: Δημοσίευσα στο διαδίκτυο την καινούργια μου επαγγελματική παρουσία εδώ στην Αμερική. Stir Fry Creative – Γραφιστικές εφαρμογές και εικονογράφηση. Μετά από την παραπάνω εισαγωγή, μπορείτε ίσως κάπως να νιώσετε τη σημασία που αυτό έχει για μένα.

Θα σταματήσω εδώ τα δυνητικά δακρύβρεχτα, και θα αναφέρω τελειώνοντας τα πρακτικά στοιχεία της αμερικανικής επαγγελματικής πραγματικότητας που μου έκαναν την κίνηση αυτή εφικτή σε αντίθεση με την Ελλάδα. Συνοψίζονται σε δύο φράσεις: Μικρή γραφειοκρατία και μεγάλη ευελιξία. Οι διεργασίες νομιμοποίησης του επαγγελματικού μου προσώπου έγιναν μέσα σε μερικά λεπτά, από την άνεση του σπιτιού μου και του υπολογιστή μου. Επίσης οι δεσμεύσεις που η κίνηση τούτη συνεπάγεται είναι, για αρχή τουλάχιστον, μηδενικές. Ούτε ΤΕΒΕ, ούτε ένσημα, ούτε σφραγίδες, ούτε ΦΠΑ, ούτε διάτρητες αποδείξεις. Απλή καταγραφή εσόδων-εξόδων και δήλωση στην εφορία. Οι αποδείξεις τυπώνονται απλώς στον οικιακό μου υπολογιστή. Αν τα έξοδα υπερβαίνουν τα έσοδα, δεν οφείλεται ούτε φόρος. Μου δίνεται έτσι η δυνατότητα να τολμήσω να ξεκινήσω εργασία σε μικρή κλίμακα φανερά και νόμιμα, χωρίς να χρειαστεί να κρύβομαι και να φοροδιαφεύγω, όπως πιθανά θα γινόταν σε ανάλογη περίπτωση στην Ελλάδα.

Το κατέγραψα επισήμως το βήμα λοιπόν. Ελάχιστο, και ποιος ξέρει η συνέχειά του ποια θα είναι. Όποια και να είναι πάντως η εξέλιξη, για μένα, στο παρόν, παραμένει σπουδαίο.